Camino Francés    

Van 21 september tot en met 6 oktober 2019 heb ik (Leo) in 16 dagen een stuk, 320 km, van de Camino Francés gelopen en wel van León naar Santiago de Compostela.

Onderstaand mijn verslag van deze voettocht naar het graf van de apostel Jacobus zoals ik dat dagelijks heb gedaan in het programma Polarsteps. Hiermee konden mijn vorderingen en dagelijkse belevenissen door het thuisfront worden gevolgd.

De aankomst in León - 20 september 2019

Na een voorspoedige reis, wel met de metro door Madrid i.p.v. met de trein, ben ik in León aangekomen. Het lijkt wel een openluchtmuseum. Schitterend. Ik dacht de Weg al snel gevonden te hebben. Mooie schelpen in het plaveisel. Maar later zag ik ook pijlen en voeten die weer een andere kant uitgingen. Dat wordt morgen puzzelen.

León - Villar de Mazarife - 21 september - 1e wandeldag - 22 km

Gelukkig geen probleem met de start van de route. Tijdens het ontbijt zag ik pelgrims voorbij gaan die de gele pijlen volgden. Dus gele pijlen. de route was goed aangegeven en overal beelden van Jacobus en waterpunten. De route ging door open veld. Vanavond slaap ik in een herberg achter een wel heel bijzondere kerk: geen ramen maar wel ooievaarsnesten op de top van de gevel. Veel regen en harde wind.

Villar de Mazarife - Hospital de Orbigo - 22 september 2019 - 2e wandeldag - 15 km

Lekker geslapen. Na 1,5 geroosterde boterham, jam, thee, sinaasappelsap en iets sponzig met chocolade erom ben ik op stap gegaan. Mooi weer! Lange steenslagpaden tussen de maïsvelden met mooie bloemetjes, ondermeer het jacobskruiskruid. Ook langs een spontane hoop herinneringsstenen. In Puente de Orbigo naar de kerk geweest. Weer een kerk met ooievaarsnesten op de topgevel. Daarna een 300 m. lange middeleeuwse brug over en nu in mijn hotel in Hospital de Orbigo.

Vandaag weer veel mensen ontmoet. Afscheid genomen van Peter uit BC Canada. Hij wilde een grotere afstand lopen. Het groepje uit  Bretagne dan weer voor, dan weer achter me. De vrouw uit Oxford was met mij in de kerk en sliep in hetzelfde hotel. 3 Jongelui uit Dublin gesproken. Erg leuk. Onderweg een Italiaanse geholpen met de route. Ze sprak niets buiten de deur. Ook Nederlanders gesproken die op de fiets waren. Zo zie je alleen op pad en toch aanspraak genoeg.

Hospital de orbigo - Astorga - 23 september 2019 - 3e wandeldag - 18 km

Verdaag werd de hoogvlakte  verlaten en ging de route door stukjes bos en moest er flink geklommen en gedaald worden. de steenslagpaden werden keienpaden. In Astorga naar het bisschoppelijk paleis gegaan dat door Gaudi is ontworpen. Het herbergt nu o.a. het Museum van de Camino. Ik kreeg gratis toegang. Astorga heeft een schitterende kathedraal.

De Weg kent vele ontmoetingen en ook veel verrassingen. Zo ben ik vandaag verschillende wegkruizen tegen gekomen, stonden er schoenen langs de weg, werd er gratis drinken en fruit uitgedeeld en ben ik als Peregrino d'Ollande toegezongen.

Astorga - Rabanal del Camino - 24 september 2019 - 4e wandeldag - 21 km

Weer verder op de Camino. Lange paden, maar met rondjes lopen kom je nooit in Santiago. Halverwege gezellig koffie gedronken met 2 Engelse vrouwen, die beiden in Utrecht hadden gestudeerd en zo vriendinnen waren geworden. Niet iedereen haalt Santiago. Regelmatig staan kruizen en gedenktekens langs de route voor overleden pelgrims. In de dorpjes onderweg veel leegstand.

Rabanal del Camino - Molinaseca - 25 september 2019 - 5e wandeldag - 26 km

Vroeg vertrokken. Het wordt een lange en vermoeiende dag. We beginnen met een kleine 400 meter stijgen over bergpaadjes. Al snel een groepje Fransen ontmoet met een brancard met vrouw erop. Het praatje eindigde met een groepsfoto. Na 2 uur klimmen aankomst bij het Cruz de Ferro. Daar mijn van huis meegenomen steentjes achtergelaten. Als pelgrim laat je bij het kruis een steentje achter als symbool voor iets wat je ziel bezwaard.

Ik heb bij het kruis een wit steentje voor mijzelf neergelegd en een bruine namens Tony. Oorspronkelijk hoorde bij het ritueel het volgende gebed: Heer, moge deze steen, symbool voor mijn inspanningen op mijn pelgrimstocht, die ik aan de voet van het kruis van de Verlosser neerleg, eens, als over de daden van mijn leven wordt geoordeeld, de weegschaal ten gunste van mijn goede daden doen doorslaan. Moge het zo zijn.

Na het Cruz de ferro een lang tocht over mooie en vaak steenachtige paden door dorpjes met verlaten en vaak ingestorte huizen en met prachtige vergezichten. Onderweg nog wel een plek om koffie te drinken, Uiteindelijk 950 meter gedaald, soms zeer steil.

Molinaseca - Cacabelos - 26 september 2019 - 6e wandeldag - 24 km

Vandaag na de bergen van de Sierra Teleno, een rustige wandeldag. Wanneer je na gisteren toch op moet geven zijn er taxi's genoeg te krijgen. Ook hier ontvolkt het platteland. In Ponferrada de 13e eeuwse burcht van de Tempelridders bewonderd. Het laatste stuk van vandaag ging door de wijngaarden.

Cacabelos - Villafranca del Bierzo -27 september 2019 - 7e wandeldag - 9 km

Vandaag ging de weg verder de wijngaarden door. Opeens een enorme wijnlucht. Naast het pad lag een flinke hoop uitgeperste druivenschillen te gisten. Op verschillende plekken werd nog geoogst. Weer bijzondere mensen gezien. Deze vrouw loop de laatste 200 kilometer. Flink klimmen en dalen en mooie vergezichten.

In Villafranca eerst het kerkhof bezocht. Heel bijzonder. Daarna langs het 16e eeuwse kasteel van de Markiezen van Villafranca gewandeld en lang een bijzondere ker gewijd aan Jacobus (12e/13e eeuw). Deze kerk heeft aan de zijkant een grote rijk versierde deur: de genadepoort. Wie door ziekte of gebrek de tocht over de hoge Cebreiropas tot Santiago niet haalt kan op de trappen voor deze deur dezelfde vergeving van zonden ontvangen als de pelgrim ontvangt bij het betreden van de Kathedraal van Santiago.

Villafranca del Bierzo - Las Herrerias - 28 september 2019 - 8e wandeldag - 20 km

Vandaag de wijnstreek verlaten. Het werd een mooie tocht door vriendelijke dorpjes tussen steeds maar hoger wordende bergen. We volgden de loop van de Rio Valcare. Het is een goed jaar voor de tamme kastanje.

Ook vandaag werd ik in de dorpjes een Buen Camino gewenst. Ook pelgrims onderling doen dat. Afgelopen zondag maakte de pastoor de kerkgangers er op attent dat en een pelgrim in de kerk zat. Na afloop wensten heel veel mensen mij een Buen Camino, pakten daarbij mijn beide handen en keken mij heel liefdevol aan. Heel bijzonder was dat.

Las herrerias - Pedrafita do Cebreiro - 29 september 2019 - 9e wandeldag - 10 km

Vandaag flink (675 m.) geklommen naar de Pas van O'Cebreiro. Eerst een klein stukje over de wg, daarna over een natuurpad. Prachtige vergezichten. Castilië werd verlaten en nu ben ik in Galicië. O'Cebreiro lag niet in een wolk, geen regen en scherpe harde wind. Bij uitzondering scheen de zon. De kerk is uit de 10e eeuw. Het was er wel toeristisch.

In 9 dagen al heel veel kerken gezien. Veel zijn er aan Maria gewijd, zoals de Basiliek van van de Maagd van de Camino en die aan OLV van de Voorzichtigheid. Handig voor in de bergen. De meeste kerken zijn romaans (11e tot 14e eeuw) met een barok interieur (18e eeuw). Bijzonder waren het lichaam van de gestorven Christus in een glazen kist en een Mariabeeld met pruik.

Pedrafita do Cebreiro - Triacastela - 30 september 2019 - 10e wandeldag - 22 km

Via een steenslagpad ging de route over de Pas San Roque met de bronzen pelgrim en met een stevige klim naar Alto de Poio. In het begin liepen we regelmatig in een mistbank. De dames in het dorp lieten mij rustig passeren. Onderweg mooie vergezichten en leuke dorpjes.

Ik ben erg blij met mijn bagagevervoer. En ik ben niet de enige getuige de rijen koffers en rugzakken die al voor het ontbijt in de overnachtingsplekken klaar staan. Verschillende vervoerders halen ze op en bezorgen ze op je nieuwe slaapplek. Jacotrans is er een, maar de Spaanse posterijen doen het ook. Overal zie je envelopjes ligge. Je moet met een centrale bellen, krijg te horen wat het vervoer kost, gegevens invullen, geld in het zakje doen en de enveloppe aan je bagage bevestigen.

Triacastela - Sarria - 1 oktober 2019 - 11 wandeldag - 16 km

Vandaag eerst klimmen en dalen door een bosrijk gebied met holle wegen en daarna verder door een landelijk gebied. Onderweg nog koffie gedronken bij een internationale commune van jongeren in een verlaten boerderij. Er werd muziek gemaakt, gerookt (niet alleen shag) en er was van alles te eten en te drinken tegen een vrijwillige bijdrage. Een Australische jongen heeft koffie voor me gemaakt. Ik kreeg de koffie in een jampotje. De rozijnen waren ook heel lekker.

Het eten valt niet mee. Ik hoef voorlopig geen geroosterd brood meer. Tussen de middag at ik meestal een stokbrood of spaghetti, salade of een tortilla. 's Avonds een menu van de dag. Twee te kiezen gerechten, brood, een toetje en wijn. De wijn was inclusief, soms een glas maar meestal een fles. Schenken maar! De menukaart was Spaans, de enige taal die het personeel sprak (op enkele woorden na). Het was dus vaak maar afwachten wat je op je bord kreeg. Regelmatig buiten gegeten.

Sarria - Portomarín - 2 oktober 2019 - 12e wandeldag - 20 km

De route van vandaag ging net als gisteren deels door bossen en deels door een open landschap. Mooie oude bomen, een met een pikhaak oogstende fruitteler (van deze appels werd cider gemaakt), typische Gallicische schuurtjes en leuke dorpjes gezien. Aan het eind nog een heftige afdaling.

Portomarín - Palas de Rei - 3 oktober 2019 - 13e wandeldag - 24 km

Vandaag weer een mooie tocht met enkele flinke klimpartijen en weer een venijnige afdaling. Weer schuurtjes gezien, bedoeld om de oogst droog en voor dieren veilig te bewaren. Er zijn hier trouwens nog geen megastallen. Onderweg door 2 vrouwen (de oudste uit El Salvador en de jongste,  Lauren, uit Puerto Rico) uitgenodigd iets te drinken. Maar ik vertelde dat ik liever iets wilde eten. Lauren dook het huis in en kwam terug met een halve cake, vanmorgen door de Salvadoraanse gebakken, en een sinaasappel. Tijdens het opeten vertelde Lauren, net terug uit Santiago, waarom ze voor enkele weken dit vrijwilligerswerk deed. Ze wilde pelgrims tot steun zijn. Heel bijzonder.

Na elke tocht heerlijk onder de douche. het kostte vaak moeite om water uit de douche te krijgen. na de douche in de wastafel mijn kleren wassen. Niet altijd was er een stop en soms was de constructie zo dat de wastafel niet afgesloten kon worden. Een sok bracht dan uitkomst. Vandaag voor het laatste gewassen. Ik heb nu nog 3 stel schone kleren.

Palas de Rei - Arzúa - 4 oktober 2019 - 14e wandeldag - 29 km

Een heel lange wandeldag door een heuvelachtig landschap. Mooie romaanse kerkjes. De man met de eenwieler had ik al verschillende dagen gezien, maar nog niet gesproken. Onderweg nog een appel gekregen. Soms worden overledenen in Spanje in de grond begraven. Je ziet het heel weinig en zo vlak voor de kerkdeur lijkt mij trouwens ook niet echt praktisch.

Ondertussen heb ik op de nodige plaatsen geslapen. Soms in een hotel, maar vaker in een pension fo herberg. In een herberg zijn ook slaapzalen met stapelbedden en kun je een wasmachine en droger gebruiken of de was buiten aan de lijn hangen. Bijna alle keren dekens op mijn bed gehad. Waar vind je dat nog. Het Spaanse kussen slaapt fantastisch.

Arzúa - O Pino - 5 oktober 2019 - 15e wandeldag - 18 km

Een rustige en ontspannen route met onderweg veel creativiteit. Wat kun je doen wanneer je even wilt rusten? Lekker op je blokfluit spelen. En wat met je lege bierflesjes en met langs de weg rondslingerende schoenen? $En is dit bord geïnspireerd op het werk van de Spaanse surrealist Juan Miro? Het lijkt er wel op.

Sinds een paar dagen tref ik afvalbakken op de Camino aan. Er zijn nu ook meer 'pelgrims' onderweg. Voornamelijk potsierlijk uitgedoste Amerikanen, soms ook nog hard schetterend Zij lopen alleen de laatste 100 km, een voorwaarde voor het krijgen van een pelgrimsbewijs. Jammer dat ook dit onderdeel van de Camino is.

Nog 1 dag te gaan. Vandaag weer mooi weer. Alleen op de 1e wandeldag flinke regen en harde wind. Daarna nog 2 keer wat gemiezer. Toen geen poncho gebruikt. Bij het Cruz de ferro en op de bergpassen naar O'Cebreiro was het stervens koud en stond er en harde wind. Ik miste toen wel een paar handschoenen. Voor de rest was het weer van alles tussen bewolkt en een stralende zon. Ik vind dat ik met het weer erg geboft heb.

O Pino - Santiago de Compostela - 6 oktober 2019 - 16e wandeldag - 23 km

Na eerst wat geklommen te hebben tussen de geurende eucalyptusbossen ging het pad bergafwaarts naar Santiago. Wat een drukte in die stad. Eerst het kantoor gezocht waar de Compostella's worden verstrekt: 500 wachtende voor me. Toen de kathedraal bezocht, naar het graf van Jacobus gegaan en voor jullie allemaal een kaarsje opgestoken en in de Nederlandse Huiskamer van de Lage Landen koffie gedronken.

het si een bijzondere tocht voor me geweest. Er kwam steeds meer rust over me en ik voelde mij steeds meer ontspannen. De vele warme contacten onderweg deden me goed. Ook verbaasde ik me meer en meer over het gemak waarmee ik het toch maar weer deed. Geen blaren of ander ongemak. Het gevoel van dankbaarheid werd dan ook elke dag sterker. Mijn weg naar Santiago is nu voorbij, maar mijn levensweg gaat hopelijk nog een lange tijd door. Ik hoop de nu opgedane ervaringen vast te kunnen houden.

Onderweg heb ik contact gehad met pelgrims (medewandelaars) uit: Argentinië, Australië, België, Brazilië, Canada, China, Denemarken, Duitsland, El Salvador, Filippijnen, Frankrijk, Groot-Brittannië, Ierland, Italië, Japan, Kroatië, Mexico, Nederland, Oostenrijk, Polen, Puerto Rico, Slovenië, Spanje, Taiwan, Verenigde Staten, Zuid-Afrika, Zuid-Korea en Zweden.

Ik ontving pas om 19.30 uur mijn Compostella. Daarna nog lekker gegeten.  

Naar huis - 7 oktober 2019

Fijn dat de bus naar het vliegveld de beginhalte bij het hotel had. De bus-, vlieg- en treinreis gingen voorspoedig. Fijn om weer thuis te zijn.

31-12-2019