Postalia
Bijgewerkt op: 31-10-2016
Kantoren
Omstreeks 1885 bouwde timmerman Hegeman een werkplaats aan zijn woning in de Zeestraat in Den Oever. In 1900 huisde hij met zijn gezin naar elders. Sindsdien is het huis in tweeën gedeeld. In de rechter woning is een reconstructie gemaakt van een hulppostkantoor uit ca. 1920. Het gebouw bevindt zich in het Zuiderzeemuseum - Enkhuizen (1 t/m 12).
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
| 1. Hulppostkantoor, ca. 1920 | 2. Brievenbus met overzicht buslich-tingen | 3. Buslichtingen | 4. Brievenbus | 5. Openingstijden | 6. Publieksruimte met postbussen en loketten | 7. Beide loketten |
|
|
|
|
|
|
|
|
| 8. Loket: Telegraaf - Telefoon - Postze-gels | 9. Loket: Alle geldhandelingen | 10. Loket: Postres-tante en Alle geld-handelingen | 11. Achterwand inte-rieur | 12. Onder de tafel.... |
In het Museum voor Communicatie, Zeestraat 82 te Den Haag, staat ook een compleet postkantoor opgebouwd. Het moet tussen 1930 en 1955 gefunctioneerd hebben. In aparte ruimten werd de post gestempeld en gesorteerd (18 tot en met 22). Vanaf de jaren 30 werd het sorteerproces op enkele grote postkantoren gemechaniseerd door het gebruik van de Transorma (23 tot en met 27). Deze brievensorteermachine werd ontwikkeld door de postambtenaar J.J.M.L. Marchand. Na jaren onderzoek kreeg hij rond 1920 patent op een principemodel. Om zijn plannen tot uitvoer te brengen ging hij samenwerken met de hoogleraar Ir J.C. Andriessen. Een proefmodel werd gebouwd bij N.V. de Pletterij vh. L.I. Enthoven & Co te Delft. De machine kreeg de naam Transorma, naar de beginletters van transporteren, sorteren, Marchand, Andriessen (23 tot en met 27).
Ook zijn in het depot diverse kantoorschilden (28 en 29), brievenbussen en postzegelautomaten (30) te zien.
Wapenschild van het postkantoor Apeldoorn Het Loo. Dit schild bevindt zich momenteel (2009) in een van de stallen van het palies (31).
 |
||||||
| 31. Wapenschild |
Op 6 november 2006 werd in Heemstede het eerste postkantoor in nieuwe stijl geopend . Zelfbediening voor wat betreft het verzenden van post en het opnemen en storten van geld was leidend. Er volgde nog van dergelijke kantoren in Apeldoorn, Papendrecht en Zeist (32 en 33). Op 5 maart 2008 maakte TNT bekend alle 250 zelfstandige postkantoren binnen 5 jaar te sluiten en om de dienstverlening aan de consumenten op peil te houden de komende jaren nog eens 750 verkooppunten in winkels te vestigen. Als gevolg hiervan werd 18 november 2010 het laatste kantoor (Zeist) nieuwe stijl gesloten.
Op 10 november 2006 werd in Nijmegen de eerste TNT Postwinkel geopend (34). De Postwinkel was eveneens gericht op zelfbediening, maar uitsluitend voor handelingen betreffende het verzenden van post. Daarna volgde er nog winkels in Rotterdam (35) , Den haag en Haarlem. Op Den Haag en Haarlem na zijn de Postwinkels in 2009 weer gesloten.
Zie voor uitgebreide informatie over de postkantoren nieuwe stijl en de TNT Postwinkels elders op deze website. Ga hiervoor naar Overzicht automaten in Nederland 2006-2010.
Behalve postkantoren bestaan er ook zgn. Business Points. Deze zijn bestemd voor zakelijke klanten om post af te geven en op te halen. Dat kan via de in de ochtend- en namiddag geopende balie of door middel van het legen van de postbus (36).
In 1939 kwam het eerste rijdende postkantoor in dienst. Tot 1969 deden deze postkantoren dienst bij evenementen en bij promotie van de verkoop van bijzondere postzegels met toeslag, zoals de kinder-, zomerpostzegels en zegels ten bate van het Rode kruis. In 1969 werd het eerste mobiele postkantoor in gebruik genomen. Dit mobiele postkantoor had het volledige productenaanbod van een postkantoor en had gedurende de week diverse standplaatsen in de regio Roosendaal. Mobiele postkantoren, vanaf december 1978 rijdende postkantoren genoemd, werden ingezet in gebieden waar de exploitatie van een vast postkantoor (nog) niet mogelijk was (37). In 1994 werd deze dienstverlening gestopt en werd overgegaan tot verrichting van postdiensten in rijdende winkels (Bv. SRV-winkel). Sinds 31 oktober 2005 is er een TNT Servicepunt ingericht in een van de Bibliobussen in de provincie Zeeland (38 tot en met 40). In navolging van Zeeland heeft is ook in Drenthe in een van de drie Bibliobussen een Servicepunt ingericht (41 tot en met 46).
Het servicepunt in de Bibliobus in Drenthe werd in verband met sterke inkrimping van de standplaatsen en tijden per 1 januari 2012 opgeheven. In datzelfde jaar was ook het servicepunt in de Biblioservicebus in Zeeland buiten gebruik, maar vanaf 1 januari 2013 heeft PostNL toch weer een kantoor in de bus gevestigd. Het kantoor heeft een PostNL-stempelmet daarin het adres van de Zeeuwse Bibliotheek: Middelburg - Kousteensedijk (47).
Literatuur:
Autopostkantoren in Nederland 1939-1994, Leo de Kaper, 2007. Klik hier voor dit artikel.
Rijdende TNT Servicepunten, Leo de Kaper, De Postzak 205, november 2008. Klik hier voor dit artikel.
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
| 37. Rijdend postkan-toor Winsum (Gn) | 38. Stempel Bibliobus Zeeland | 39. Loketstrook Bi-bliobus Zeeland | 40. Bon Bibliobus Zeeland | 41. Bibliobus Dren-the | 42. Bibliobus Dren-the - TNT-Post-logo | 43. Bibliobus Drenthe - interieur |
|
|
|
|
|
|
|
|
| 44. Stempel Bibliobus Drenthe | 45. Loketstrook Bibliobus Drenthe | 46. Bon Bibliobus Drenthe | 47. Stempel Biblio-servicebus Zeeland: Middelburg-Kou-steensedijk |
Op 2 juli 2001 is PTT begonnen met het plaatsen bij de postkantoren, businesscentra en servicepunten van wegenschalen voorzien van een touchscreen om de porto te berekenen en gekoppeld aan een Barcode Blaster CL Model 422003 om frankeerstroken mee te printen (48 tot en met 52). In de loop van de jaren zijn er ook andere modellen gekomen, maar met dezelfde werking (53). De stroken waren aanvankelijk gestreept, maar werden in 2003 vervangen door stroken met straatnamen erop (54 en 55).
 |
 |
 |
 |
 |
 |
| 48. Weegschaal met mogelijkheid om het porto te berekenen | 49. Klantzijde | 50. Bedieningszijde | 51. Touchscreen voor de berekening van de porto | 52. Barcode Blaster CL Model 422003 - labelprinter | 53. Ander model weegschaal met mo-gelijkheid om het porto te berekenen |
 |
 |
||||
| 54. Loketstrook - strepen | 55. Loketstrook - straatnamen |
Pakketpunten
Begin 2014 opende PostNL bij de 165 Gamma Bouwmarkten zgn. pakketpunten (1-3). Hier kunnen online bestelde artikelen opgehaald en ook pakketjes verstuurd en artikelen retour gestuurd worden. Lees hier meer over deze dienstverlening. Kort daarop volgden de Karwei bouwmarkten. Lees hier meer over deze dienstverlening (4-6).
 |
 |
 |
 |
 |
 |
|
| 1. De Pakketpunt-vlag tussen de Gammavlaggen | 2. Bord op het par-keerterrein | 3. Pakketpunt achter de servicebalie | 4. De Karwei bouw-markt | 5. Aankondiging-bord bij de ingang | 6. Sticker op de voorkant van de servicebalie |
Automaten
In november 2006 is TNT Post begonnen met twee pilots waarbij in het Postkantoor Heemstede en in de nieuw geopende TNT Postwinkel Nijmegen zelfbedieningsapparatuur werd geïnstalleerd, waarmee klanten zonder tussenkomst van personeel zelf brieven en pakjes konden frankeren en verzenden, postzegels en strippenkaarten konden kopen, foto's, kaarten en persoonlijke zegels konden maken en TNT-diensten konden raadplegen (1 tot en met 8). Na Heemstede en Nijmegen volgden de postkantoren Apeldoorn en Papendrecht en werden TNT Postwinkels geopend in Rotterdam en Den Haag.
In februari 2008 werd een pilot begonnen in drie winkels van de supermarktketen Super De Boer met de aCon Zelfbedieningautomaat (9). In juli werden er nog twee geplaatst in een drogisterij van Kruidvat. Ook in februari 2008 startte een pilot in een drietal supermarkten van Jan Linders met de Gunnebo Kiosk-automaat (10). Van 30 september tot en met 2 oktober 2008 werd in het ExCel London Exhibition and Conference Centre de Post-Expo 2008 gehouden. Daar was een prototype van een voor TNT Post ontwikkelde aCon Kioskautomaat te zien (11).
De in de pilots gebruikte automaatstroken waren allemaal van hetzelfde ontwerp. Zowel de smalle als de brede strook kende verschillende opdrukken (12 tot en met 14). De pilots zijn allemaal weer tussen 2008 en 2011 beëindigd. De automaten zijn weggehaald.
Zie voor uitgebreide informatie over al deze automaten elders op deze website. Klik hiervoor op Overzicht automaten in Nederland 2006-2010.
Bezorging en vervoer
De post werd ook bezorgd. De Daf 33 Combi werd tussen 1960 en 1970 gebruikt voor de bestelling op het platteland (5 en 6). Opvallend is de Roodrunner, een bakfiets met elektromotor ontworpen door het Amsterdamse bureau Springtime Industrial Design, voor de bezorging van pakketten (7). Fraai is ook de fietcombinatie (8).
Voor het bezorgen van de post naar grote afnemers en adressen buiten de bebouwde kom worden bestelauto's gebruikt. PostNL zet daarvoor diverse merken in. Deze auto's worden ook gebruikt voor het ophalen van de post uit de brievenbussen. Voor grote partijen en vervoer naar de briefpostsorteercentra worden grotere auto's gebruikt.
